Historia Wydziału
Historia dzisiejszego Wydziału ma swoje źródła w 1954 r., kiedy to powołano Katedrę Ekonomii Politycznej i Katedrę Matematyki na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej w Szczecinie, w roku 1956 - Katedrę Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Rolnych (z której w 1968 r. wyodrębnił się Zakład Ekonomiki i Organizacji Produkcji Zwierzęcej), zaś w 1966 r. - na Wydziale Rybactwa Morskiego - Katedrę Ekonomiki Gospodarki Rybnej. Te katedry i zakłady stanowiły intelektualną podstawę rozwoju szczecińskiego ośrodka nauk ekonomiczno-rolniczych, specjalizującego się w ekonomii i organizacji przedsiębiorstw, teorii zarządzania i podejmowania decyzji oraz w zastosowaniach metod matematycznych i informatyki w gospodarce żywnościowej, a szczególnie w sterowaniu procesami gospodarczymi oraz rynkiem.
Dnia 1 października 1970 r. powołano Międzywydziałowy Instytut Nauk Społeczno - Politycznych, którego dyrektorem w latach 1970¬1990 był prof. dr hab. Edmund Dobrzycki, a następnie doc. dr hab. Stefan Zabrowarny. Instytut powstał na bazie Katedry Ekonomii Politycznej oraz Zakładu Nauk Politycznych. Badania obejmowały prawno-polityczne i ekonomiczne problemy gospodarki morskiej, racjonalizację gospodarki ziemią oraz zagadnienia historii gospodarczej regionu. Poza strukturą organizacyjną Instytut zasilił Wydział 27-osobową grupą nauczycieli, składającą się między innymi z profesorów i docentów oraz 11 adiunktów. Kolejnym czynnikiem integrującym środowisko ekonomistów rolnych Akademii Rolniczej było powołanie 1 grudnia 1973 r. Międzywydziałowego Instytutu Ekonomiki, Organizacji i Kierowania. Instytutem do 1991 r. kierował prof. dr hab. Zygmunt Dowgiałło, a funkcje zastępców dyrektora pełnili: doc. dr Zdzisław Pędziński (w latach 1973-1981), a następnie doc. dr hab. Zenona Woźniak (1981-1991). Instytut obejmował Katedrę Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Rolnych, Katedrę Ekonomiki Gospodarki Rybnej, Zakład Ekonomiki i Organizacji Produkcji Zwierzęcej, Zakład Informatyki i Zastosowań Metod Matematycznych, Zakład Rachunkowości i Zakład Polityki Agrarnej.
Instytut zainicjował powołanie trzech pracowni terenowych w przedsiębiorstwach PGR: w Drzonowie, Węgorzynie i Barlinku, w których realizowano badania, prace magisterskie, oraz zorganizowano stacje maszyn cyfrowych (Drzonowo, Barlinek), których kierownictwo objął dr Ryszard Budziński. Z inicjatywy Instytutu została powołana Samodzielna Pracownia Systemów Zarządzania Przedsiębiorstwami Rolniczymi Instytutu Badań Systemowych Polskiej Akademii Nauk. Siedzibą pracowni w okresie organizacyjnym były pomieszczenia Instytutu przy ul. Judyma 2. Kierownictwo pracowni objął prof. dr hab. Zygmunt Dowgiałło, a pracownikami byli: prof. dr hab. Bogdan Krawiec, dr inż. Marian Malicki, dr Leszek Szydłowski, dr inż. Antoni Piwowarski. Pracownia przekształciła się najpierw w Zakład Systemów Zarządzania a następnie w Oddział Instytutu Badań Systemowych PAN.
Wydział Ekonomiczny ZUT (wtedy – Wydział Ekonomiki i Organizacji Gospodarki Żywnościowej na Akademii Rolniczej w Szczecinie) został utworzony Zarządzeniem nr 16 Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 1.10.1987 r., na bazie potencjału osobowego, struktur organizacyjnych i realizowanych funkcji dydaktycznych: Instytutu Ekonomiki, Organizacji i Kierowania oraz Instytutu Nauk Społecznych Akademii Rolniczej w Szczecinie. Powstał z inicjatywy środowiska ekonomistów rolnych Akademii Rolniczej oraz instytucji i organizacji administracyjnych i gospodarczych pięciu województw Pomorza Zachodniego i Środkowego, przy aktywnym poparciu JM Rektora AR prof. dr hab. Jerzego Piaseckiego. Utworzenie Wydziału stanowiło wyjście naprzeciw zapotrzebowaniu praktyki na kwalifikowane kadry i wiedzę ekonomiczną, oraz integracji różnych jednostek gospodarczych, tworzących kompleks gospodarki żywnościowej. Przyjęcie takiego założenia, wymuszało nowe podejście do badań ekonomicznych i nowego profilu kształcenia studentów. Najbardziej aktywnie, w sferach promocyjnej i organizacyjnej, przy tworzeniu Wydziału, działali: prof. dr hab. Antoni Mickiewicz, prof. dr hab. Zygmunt Dowgiałło, prof. dr hab. Lech Pałasz i doc. dr hab. Zenon Woźniak.
Dnia 19 października 1987 r. odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Wydziału, a tydzień później dokonała ona wyboru dziekana i prodziekanów. Nabór studentów na I rok studiów zakończono 3 lipca 1988 r., a 4 października 1988 r. odbyła się pierwsza uroczysta inauguracja roku akademickiego 1988/1989 w sali Audytorium Maximum. Studia podjęło 68 studentów (w tym 5 wolnych słuchaczy).
W 1993 r. pierwszych 42 absolwentów uzyskało tytuł zawodowy magistra inżyniera, a 16 tytuł zawodowy inżyniera Ekonomiki i Organizacji Gospodarki Żywnościowej.
Obecnie mamy XII kadencję władz dziekańskich Wydziału Ekonomicznego. Od momentu powstania kierowali nim kolejno:
I kadencja (1987-1990) Dziekan - prof. dr hab. Lech Pałasz,
Prodziekani: doc. dr hab. Zenon Woźniak, doc. dr hab. Stefan Zabrowarny
II kadencja (1990-1993) Dziekan - dr inż. Antoni Piwowarski,
Prodziekani: dr hab. Michał Świtłyk, prof. nadzw. dr hab. Marian Malicki
III kadencja (1993-1995) Dziekan - dr inż. Antoni Piwowarski,
Prodziekani: dr hab. Michał Świtłyk, prof. nadzw. dr hab. Marian Malicki
IV kadencja (1995-1996) Dziekan - prof. dr hab. Lech Pałasz,
Prodziekani: dr hab. Marian Malicki, dr Grażyna Karmowska, dr inż. Grzegorz Spychalski
V kadencja (1996-1999) Dziekan - dr hab. Antoni Mickiewicz,
Prodziekani: dr hab. Jolanta Zieziula, prof. nadzw. dr Grażyna Karmowska, dr inż. Grzegorz Spychalski
VI kadencja (1999-2002) - Dziekan - prof. zw. dr hab. Antoni Mickiewicz,
Prodziekani: dr hab. Tadeusz Ziejewski, dr hab. Grzegorz Spychalski, dr Grażyna Karmowska
VII kadencja (2002 - 2005) Dziekan - dr hab. Grzegorz Spychalski, prof. nadzw.
Prodziekani: prof. zw. hab. Michał Świtłyk, dr Krystyna Brzozowska, dr Jolanta Kondratowicz- Pozorska
VIII kadencja (2005 - 2009) Dziekan – dr hab. Grażyna Karmowska, prof. nadzw.
Prodziekani: prof. dr hab. Jolanta Zieziula, dr inż. Robert Rusielik, dr inż. Bartosz Mickiewicz
IX kadencja (2009 - 2012) Dziekan – dr hab. Grażyna Karmowska, prof. nadzw.
Prodziekani: dr Bożena Nadolna, dr inż. Robert Rusielik, dr inż. Bartosz Mickiewicz (do 31.12.2011), dr hab. inż. Irena Łącka (od lutego 2012)
X kadencja (2012 - 2016) Dziekan – dr hab. inż. Bartosz Mickiewicz, prof. ZUT.
Prodziekani: dr Joanna Hernik, dr Arkadiusz Malkowski, dr Marzena Rydzewska-Włodarczyk
XI kadencja (2016 - 2020) Dziekan – dr hab. inż. Bartosz Mickiewicz, prof. nadzw.
Prodziekani: dr hab. inż. Irena Łącka, prof. nadzw., dr hab. Iwona Bąk, prof. nadzw., dr Marzena Rydzewska-Włodarczyk (do 17 marca 2017), dr Anna Oleńczuk-Paszel (od 07 kwietnia 2017)
XII kadencja (od 2020 - 31.01.2023) Dziekan – dr hab. inż. Bartosz Mickiewicz, prof. ZUT
Prodziekani: dr hab. Agnieszka Brelik, prof. ZUT, dr Anna Oleńczuk-Paszel, dr Monika Śpiewak-Szyjka
XII kadencja (od 1.02.2023 - 31.08.2024) Dziekan – dr hab. Agnieszka Brelik, prof. ZUT
Prodziekani: dr Anna Oleńczuk-Paszel, dr Monika Śpiewak-Szyjka, dr hab. Janusz Myszczyszyn, prof. ZUT (od 1.10.2023)
XIII kadencja (od 1.09.2024 - 31.08.2028 ) Dziekan – dr hab. Iwona Bąk, prof. ZUT
Prodziekani: dr hab. Janusz Myszczyszyn, prof. ZUT, dr Anna Sworowska-Baranowska, dr Rafał Mazur
Znaczącym osiągnięciem Wydziału Ekonomicznego ZUT (do dnia 30 listopada 2008 r. Wydział Ekonomiki i Organizacji Gospodarki Żywnościowej) było uzyskanie praw doktoryzowania. Decyzja Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów o przyznaniu z dniem 17.12.2001 r. Wydziałowi Ekonomicznemu ZUT uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk ekonomicznych w dyscyplinie Ekonomia (obecnie Ekonomia i Finanse) otworzyła nowe perspektywy dla dalszego rozwoju Wydziału.
Wydział Ekonomiczny ZUT (Ekonomiki i Organizacji Gospodarki Żywnościowej) od początku swojego istnienia, dysponował jedynym budynkiem położonym przy ul. Monte Cassino 16. W wyniku podjęcia działań inwestycyjno - remontowych w roku 1995 i przejęciu obiektu przy ul. Żołnierskiej 47, po dwóch latach udało się oddać do użytku drugi budynek wydziałowy. Jest to obiekt nowocześnie wyposażony, który w znacznym stopniu usprawnił funkcjonowanie Wydziału. Składa się z trzech kondygnacji nadziemnych i jednej podziemnej. W jego pomieszczeniach zlokalizowano 14 sal dydaktycznych a wśród nich salę wykładową (aulę) na 160 miejsc i dwie sale wykładowe na 60 osób. Przeniesiono również do tego budynku część jednostek organizacyjnych Wydziału (katedr i zakładów) oraz dziekanat, salę posiedzeń Rady Wydziału/Wydziałowego Kolegium ds. kształcenia oraz Rady dyscypliny naukowej ekonomia i finanse, gabinety dziekanów. Na III piętrze budynku mieści się biblioteka wydziałowa i czytelnia dla studentów oraz pracowników. Czytelnia wyposażona jest w interesujący, dostosowany do potrzeb Czytelników, zbiór książek, czasopism polskich i zagranicznych, który w miarę możliwości jest systematycznie uaktualniany i dostosowywany do zachodzących zmian. W dyspozycji Czytelni znajduje się bogaty zbiór woluminów z zakresu ekonomiki i organizacji gospodarki żywnościowej, rynku krajowego, zarządzania, strategii rozwoju firm, finansów, bankowości, marketingu, rachunkowości. Ponadto Czytelnicy mają możliwość korzystania z encyklopedii, słowników, leksykonów.
W 2008 r. Wydział pozyskał dla swoich potrzeb dydaktycznych i naukowych drugi budynek, zlokalizowany w Szczecinie, przy ul. Janickiego 32. Jest to dobrze i nowocześnie wyposażony budynek (zabytek z początku XX wieku – pruskie koszary), gdzie mieszczą się sale dydaktyczne, pracownie komputerowe oraz niektóre Katedry. Całość tworzy zatem kompleksową bazę dydaktyczno-badawczą i jest ważnym atutem Wydziału w jego dalszym rozwoju.
Oba budynki wydziałowe zapewniają sprawne funkcjonowanie procesu dydaktycznego i umożliwiają rozwój naukowy kadry nauczycielskiej. Także oba budynki posiadają pełną infrastrukturę informatyczną z połączeniem Internetowym i AMSK oraz okablowaniem strukturalnym.
W latach 1991-1992 wypracowano „sylwetkę absolwenta" Wydziału, odpowiadającą zakresowi kształcenia na kierunku ekonomia i pozytywnie reagującą na wyzwania współczesnej gospodarki rynkowej. W tym celu Wydział zorganizował 2 konferencje naukowe, istotne w kreowaniu sylwetki absolwenta nie tylko naszego wydziału: „Sylwetka absolwenta AR XXI wieku" (Szczecin, 1991) oraz „Image of Graduate of the Agricultural Academy – 21st Century" (Szczecin, 1992).
Absolwenta kierunku ekonomia określano jako:
1. Przedsiębiorcę i kupca, osobiście prowadzącego własne interesy w kraju i zagranicą.
2. Menedżera, zdolnego do walki konkurencyjnej we wszystkich działach gospodarki żywnościowej, bankowości, ubezpieczeniach, administracji i usługach.
3. Wysokiej klasy specjalistę z zakresu studiowanych specjalności.
W kolejnych latach rozszerzono i zmodyfikowano specjalności, odpowiednio do potrzeb rynku pracy. Absolwenci wieczorowych i zaocznych studiów zawodowych mogli kontynuować studia magisterskie w trybie zaocznym. Dla uzupełnienia zakresu form kształcenia dla absolwentów licencjackich studiów zaocznych, uruchomiono od roku akademickiego 1994/1995 uzupełniające studia magisterskie. Umożliwiały one w ciągu 3 semestrów specjalistycznych zajęć, pogłębić wiedzę w wybranych dziedzinach ekonomii, a ponadto uzyskać stopień magistra ekonomii.
Proces rozszerzania działalności dydaktycznej Wydziału zaowocował nie tylko systematycznym wzrostem liczby przyjmowanych studentów, ale również utworzeniem nowego kierunku studiów licencjackich Zarządzanie, na którym naukę rozpoczęła pierwsza grupa w roku akademickim 1999/2000. Przewidując powstawanie nowych wyzwań edukacyjnych w ciągu kolejnych lat, władze Wydziału poświęcają wiele uwagi doskonaleniu form i metod kształcenia, oraz dostosowywaniu treści programowych do aktualnych wymogów rynku pracy. Od roku akademickiego 2000/2001 zostały uruchomione zaoczne magisterskie studia uzupełniające dla osób z wyższym wykształceniem nieekonomicznym, które wypełniają lukę w ofercie szkół wyższych dla inżynierów czy nauczycieli pragnących zdobyć umiejętności i wykształcenie ekonomiczne.
W 2020 r. i 2021 r. Wydział Ekonomiczny ZUT został sklasyfikowany w rankingu „Perspektyw” jako najlepszy wydział z dyscypliny „Ekonomia i finanse” w województwie zachodniopomorskim.
W działalności Wydziału Ekonomicznego ZUT (Ekonomiki i Organizacji Gospodarki Żywnościowej) od początku jego istnienia przyjęto następujące priorytetowe kierunki badań:
1. Strategia rozwoju sektora żywnościowego w perspektywie zjednoczenia z Unią Europejską,
2. Sytuacja strukturalna i produkcyjna rolnictwa polskiego na tle rolnictwa Unii Europejskiej,
3. Przekształcenia rolnictwa państwowego w okresie transformacji systemowej,
4. Rozwój obszarów wiejskich.
Działalność badawcza Wydziału była finansowana przez Komitet Badań Naukowych (pozyskiwane granty na projekty badawcze i promotorskie), Narodowe Centrum Nauki, środki FAPA/PHARE (małe granty), fundacje i zlecenia przez jednostki gospodarcze. Tematyka badań naukowych pracowników Wydziału obejmowała i obejmuje wiele zagadnień: od metodologii nauk ekonomicznych i modelowania rozwoju regionalnych systemów gospodarki żywnościowej, z uwzględnieniem ryzyka, po problemy aplikacyjne, dotyczące przekształceń strukturalnych i własnościowych, doradztwa i konsultingu, zintegrowanych systemów nauczania i przepływu wiedzy na obszarach wiejskich, a także zastosowań metod operacyjnych i informatyki w procesie decyzyjnym.
Współpraca z gospodarką jest niezbędna dla rozwoju prac badawczych, ale także dla doskonalenia dydaktyki. Nie ogranicza się ona do terenu naszego województwa zachodniopomorskiego, lecz obejmuje inne województwa i zagranicę (np. tereny pogranicza po obu stronach Odry). Tematyka i zakres owej współpracy wynika z zadań statutowych poszczególnych jednostek organizacyjnych Wydziału, oraz tematów badań własnych poszczególnych pracowników. Obok prac badawczych, w ramach współpracy, prowadzona jest działalność usługowa obejmująca: organizację studiów, kursów podyplomowych, kursów zawodowych, konferencji i seminariów oraz prac eksperckich. W zakresie współpracy międzyuczelnianej wymienić należy: SGGW w Warszawie, Uniwersytet Szczeciński, Politechnikę Koszalińską, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, UR Kraków, UP Poznań, UE Poznań, UP Wrocław i wiele innych. Dominują kontakty w ramach konferencji naukowych, wymiany publikacji, konsultacje oraz wspólne programy badawcze. Współpraca ma charakter instytucjonalny, oparty na umowach, a także na osobistych kontaktach poszczególnych pracowników naukowych Wydziału.
Obecnie współpraca z zagranicą obejmuje 63 ośrodki naukowe. Z wieloma ośrodkami naukowymi z Europy Centralnej i Wschodniej (WSR Brno, Akademia Zarządzania i Agrobiznesu w Sankt Petersburgu, Białoruska Akademia Rolnicza w Górkach, Akademia Nauk w Mińsku, Uniwersytet Rolniczy w Grodnie), współpraca realizowana jest w ramach porozumień i przyjętego programu i nastawiona na wymianę doświadczeń i wyników badań, wymianę studentów i pracowników, a także na prowadzenie wspólnych projektów badawczych z zakresu restrukturyzacji i prywatyzacji oraz nauczania agrobiznesu w Europie Wschodniej i Centralnej. W ramach tego programu, uwzględniającego również problemy integracji ze Wspólnotą Europejską, Wydział organizuje stały cykl międzynarodowych konferencji i seminariów z udziałem ośrodków akademickich z Włoch, Niemiec, Anglii, Hiszpanii, Czech, Rosji i Białorusi.
Wydział od początku swego istnienia zajmował czołową pozycję jako ośrodek naukowo-dydaktyczny. Na Wydziale wypromowano ponad 13 tys. absolwentów wszystkich form studiów. Stanowi wzorzec w zakresie programów nauczania. W swojej historii wielokrotnie wprowadzał nowe przedmioty do oferty dydaktycznej oraz tworzył nowe kierunki studiów, dostosowując je do aktualnych potrzeb rynku. Aktualnie na Wydziale Ekonomicznym kształci się ponad 500 studentów na studiach pierwszego i drugiego stopnia studiów stacjonarnych i niestacjonarnych. Studenci kształcą się na dwóch kierunkach: ekonomia i zarządzanie.
Wydział tworzy warunki dla rozwoju naukowego, zapewniając pracownikom możliwości prowadzenia badań i publikowania prac naukowych. Stan i obecna pozycja Wydziału stwarzają solidną podstawę dla dalszego rozwoju i podnoszenia jego rangi. Ten stan i marzenia o przyszłości zawdzięczamy pracownikom Wydziału, ich ciężkiej pracy, pasjom, ale też szczególnemu osobistemu zaangażowaniu.
