Katedra Zarządzania i Marketingu

ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWAMI ROLNICZYMI W WARUNKACH NOWEJ PERSPEKTYWY FINANSOWEJ W UNII EUROPEJSKIEJ

Podjęcie tematyki makroekonomicznej jest koniecznym uzupełnieniem badań nad efektywnością gospodarowania w skali mikro. W badaniach tych uwzględniać się będzie m.in. wpływ kursu euro, wpływ zmian cen środków produkcji, wpływ zmian cen produktów rolniczych, wpływ oprocentowania kredytów na sytuację dochodową gospodarstw. Trudno ocenić wynegocjowane warunki dla rolnictwa w chwili, gdy WPR jest w przededniu reformy. Drugą bardzo istotną kwestię stanowią wynegocjowane kwoty produkcyjne i ich wartość rynkowa a przede wszystkim dopłaty bezpośrednie do produkcji. To one, obok kosztów produkcji, będą kształtowały poziom dochodów ludności wiejskiej oraz ich możliwości rozwojowe.

Ponadto, przeprowadzone analizy stanowić będą punkt wyjścia do krytycznej analizy źródeł, która wydaje się być niezbędna, ponieważ opracowania zagraniczne koncentrujące się na podobnych zagadnieniach, nie obejmują poziomu państw członkowskich UE. Publikowane raporty odnoszące się do całej Unii często wskazują na pozytywne efekty zmian we Wspólnej Polityce Rolnej dla gospodarstw rolnych, jednak analiza danych na poziomie danego kraju może prowadzić do odmiennych wniosków.

Ukazujące się opracowania naukowe na temat prognoz dotyczących przyszłego kształtowania się wyników ekonomicznych w rolnictwie dotyczą zazwyczaj skali makroekonomicznej. Dlatego też, niezbędnym staje się uzupełnienie luki związanej z badaniami w skali mikroekomicznej - na poziomie gospodarstwa. Podstawowym celem badawczym jest analiza skutków, jakie wywołują zmiany Wspólnej Polityki Rolnej w kosztach czy dochodowości gospodarstw. Do realizacji tak postawionego celu zostanie przeprowadzona analiza modeli gospodarstw położonych na terenie Polski, ze szczególnym uwzględnieniem następujących województw: zachodniopomorskiego, mazowieckiego, wielkopolskiego, podlaskiego i małopolskiego. Dodatkowo zostaną oszacowane koszty jednostkowe produkcji mleka, żywca wołowego i wybranych produktów roślinnych.

 

OCENA RACJONALNOŚCI ZARZĄDZANIA W PUBLICZNYCH SZKOŁACH WYŻSZYCH

 

Cel badań:

Zbadanie efektywności szkolnictwa wyższego przy zastosowaniu klasycznej metody DEA, przy zastosowaniu SFA, określenie luk produkcyjnych, określenie rankingów uczelni.

Problematyka racjonalności wydatkowania środków publicznych na funkcjonowanie uczelni publicznych jest rzadko podejmowana przez badaczy i resort. Dominuje opinia, że funduszy publicznych jest za mało i nie są podejmowane próby racjonalizacji przydziału i wydatkowania środków.

Za granicą badaniem efektywności uczelni za pomocą DEA zajmowali się m.in. Ahn i in. (1988), Johnes i Johnes (1995), Abbott, M., Doucouliagos C. (2003), Afonso A., Santos M. (2004, 2005), Johnes (2006), Johnes i Yu (2008), Kao i Hung (2008), Ng i Li (2009). W Polsce badania takie prowadzone były przez Kanię (1998), Suwarzyńskiego (2006a, 2006b), Pasewicza i in. (2009).

Badaniami objęto dobraną w sposób celowy próbę uczelni publicznych. W skład próby weszły uczelnie, które podlegają nadzorowi ministra nauki i szkolnictwa wyższego (uniwersytety, akademie rolnicze, politechniki, akademie ekonomiczne, akademie pedagogiczne, akademie wychowania fizycznego) z wyłączeniem Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej oraz państwowych wyższych szkół zawodowych. Państwowe szkoły zawodowe tworzyć będą odrębną grupę badawczą. Dobór próby badawczej wynika z dostępności danych oraz wymagań jednolitości próby.

Wybrana grupa stanowi 59 uczelni oraz około 20 PWSZ. W latach 2006-2008 w badanej grupie szkół wyższych pracowało około 84%-85% pracowników szkół wyższych ogółem. Badana grupa szkół wyższych zatrudniała od 64%-69% nauczycieli akademickich ogółem i około 81% nauczycieli akademickich zatrudnionych w szkołach publicznych. Badania obejmą lata 2001-2009.

W badanej grupie szkół wyższych studiowało 62%-63% studentów ogółem, około 85% studentów szkół publicznych oraz 92%-93% studentów uczelni podległych ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego.

Materiał badawczy zgromadzony był przy wykorzystaniu metody dokumentacyjnej. Źródłem informacji faktualnych będą sprawozdania finansowe badanych szkół wyższych zamieszczone w Monitorach Polskich B za lata 2006-2008, opracowania Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego zawierające dane szczegółowe o badanych uczelniach, roczniki statystyczne GUS.

Do opracowania zebranych informacji źródłowych zastosowano metody statystyki opisowej, metodę analizy kanonicznej oraz nieparametryczną metodę DEA oraz SFA. W badaniach zamierza się zastosować model DEA uwzględniający zmienne efekty skali (VRS) zorientowany na minimalizację nakładów.

Szkoły wyższe są instytucjami które wytwarzają wiele efektów. Efektami działalności uczelni są wyniki pracy naukowej, wyniki działalności dydaktycznej oraz różnego rodzaju usługi, sformułowane w artykule 13 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym zdnia 27 lipca 2005 r. W badaniach zastosowano model szkoły wyższej składający się z dwu wyjść (outputs) i dwóch nakładów (inputs). W badaniu za efekty pracy badawczej przyjęto sumę funduszy uzyskanych przez poszczególne szkoły wyższe na badania naukowe (badania własne, badania statutowe, specjalne projekty badawcze, projekty badawcze, sprzedaż usług badawczych). Efektami pracy dydaktycznej w tym badaniu jest liczba studentów kształcona na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych.

 

<<< powrót